“ในปัจจุบันกระแสของสังคมกำลังเปลี่ยนไป เด็กยุคใหม่หันมาให้ความสนใจกับโลกของธุรกิจกันมากขึ้น และหากย้อนกลับไปเมื่อไม่กี่ปีที่แล้วหลังจากที่นักศึกษาเรียนจบ ก็ต่างมุ่งหน้าหาสถานที่ทำงานที่ตรงสายที่เรียน หรือที่ตัวเองสนใจ แต่ในปัจจุบันกลับตรงกันข้าม ! นักศึกษาส่วนมากเลือกที่จะมุ่งหน้าประกอบธุรกิจส่วนตัว บางคนเริ่มต้นกันตั้งแต่ยังเรียนอยู่เสียด้วยซ้ำ”
หลายปัจจัย หลายองค์ประกอบ ที่ทำให้หลายคนต่างมีความมั่นใจว่าตัวเองนั้นสามารถทำได้ ไม่ว่าจะเป็นตัวอย่างของหลายคนที่ประสบความสำเร็จจนเป็น “อายุน้อยร้อยล้าน” หรือกระแสของสังคมที่ต่างปลูกฝังความเชื่อใหม่ว่า “ลาออกซะ หากอยากรวย” หรือ “ประกอบธุรกิจส่วนตัวดีกว่าเป็นลูกจ้าง”
สำหรับตัวผมเองนั้นก็ไม่ได้ปฏิเสธแนวคิดเหล่านี้เหล่านี้นะครับว่าเด็กอายุน้อย หรือเด็กจบใหม่ที่กำลังร้อนวิชาจะไม่สามารถประสบความสำเร็จในเส้นทางธุรกิจได้ และในปัจจุบันมีตัวเลขของผู้ประกอบการใหม่เพิ่มขึ้นเป็นจำนวนมาก แต่ก็อย่าลืมว่าในเวลาเดียวกันก็มีผู้ประกอบที่ล้มเหลว และต้องปิดกิจการลงไปจำนวนมากเช่นเดียวกันครับ
หลังจากที่ทำธุรกิจส่วนตัวและทำงานประจำมา ผมได้เรียนรู้อะไรหลายๆอย่าง ซึ่งปกติส่วนใหญ่ ผมจะไม่ค่อยเห็นด้วยกับนักศึกษาที่จบใหม่ แล้วคิดเสมอว่า “ไม่อยากเป็นลูกจ้างเลยซักครั้งในชีวิต แต่อยากเริ่มธุรกิจของตัวเองเลย”
อย่าพึ่งคิดว่าผมคิดต่าง เห็นต่าง เป็นคนหัวโบราณเลยนะครับ แต่อยากให้ทุกคนเข้าใจเหตุผลของผมเสียก่อนว่ามันเป็นจริงหรือไม่
5 เหตุผลที่ผมอยากให้ทำงานประจำก่อน ธุรกิจส่วนตัว มีดังนี้:
- Connection ในการทำธุรกิจ
ต้องทำความเข้าใจก่อนว่าโลกของธุรกิจนั้น หนึ่งองค์กรหรือหนึ่งธุรกิจจะไม่สามารถดำเนินกิจการไปได้เพียงลำพัง แต่จะต้องอาศัยอีกหลายส่วนเชื่อมโยงกัน การสร้าง Connection เป็นสิ่งสำคัญมาก
ผมขอยกตัวอย่างให้เห็นภาพกันง่ายๆ เช่น “หากคุณเองเปิดบริษัทรับเขียนแบบหรือออกแบบบ้าน แต่หากเราไม่มีคนรู้จักหรือไม่มีบริษัทรับสร้างบ้าน คอยส่งงานมาให้คุณออกแบบ หรือไม่มีนายหน้าส่งงานมาให้คุณออกแบบ สุดท้ายธุรกิจของคุณก็จะต้องปิดตัวลงเพราะไม่มีลูกค้า”
หรือแม้กระทั่งการที่เราอาจจะได้รับมอบหมายงานในสิ่งที่เราไม่ถนัดหรือไม่เคยทำ เช่น เราเขียนแบบแปลนบ้านเป็น แต่ออกแบบภายในไม่เป็น ถ้าเราไม่มี Connection เราอาจจะไม่มีที่ปรึกษาหรือคนที่เราไว้วางใจและสามารถส่งงาน Outsource ต่อไปได้ อาจจะเป็นผลทำให้ลูกค้าไม่เชื่อใจความสามารถที่ไม่ครบวงจร ก็เป็นได้”
Connection ของธุรกิจในวงการเดียวกันนั้นล้วนแล้วแต่มาจากการทำงานทั้งนั้นครับ!
การที่เราไม่มีประสบการณ์ หรือ การไม่มี Connection เชื่อมโยงกับกลุ่มธุรกิจที่เกี่ยวข้อง นั้นเป็นจุดอ่อนของคนที่ทำงานมาได้ไม่มากเพียงพอ
ขอวกกลับมาที่ประเด็นของการประกอบธุรกิจส่วนตัว หากคุณกำลังจะเรียนจบและอยากมีธุรกิจเป็นของตัวเอง!.. ดีเลยครับ อย่ารอช้าลองหางานให้ตรงสายกับธุรกิจที่อยากจะทำให้อนาคต สร้างProfile สร้างชื่อเสียง สร้าง Connection ให้กับตัวเอง ก่อนที่จะถึงเวลาเหมาะสมออกไปประกอบธุรกิจของตัวเอง หรือแม้แต่การลาออกมาทำงาน Freelance ก็ตาม
- การรู้จักบริหารทีมงาน
อีกหนึ่งหลุมพรางที่เหล่าผู้ประกอบการมักจะตกม้าตายกับมากปัจจัยหนึ่งเลยครับคือ “การบริหารงานเป็นทีม”
เขาว่ากันว่า หนึ่งใน skill ที่ยากที่สุดในโลกธุรกิจ คือ การบริหารคน เราลองไปถามคนรอบๆตัวเราที่เขาทำธุรกิจมานักต่อนัก ผมมั่นใจว่าเกือบทุกคนจะบอกเสมอว่าการทำงานกับคนนั้นยากที่สุด
การทำเว็บไซต์ให้ดูดี, จัด Office ให้สวย, หรือ การจ้างพนักงานเพิ่มนั้นไม่ยากมากเท่ากับการ ทำให้คนนั้นๆรักองค์กรของเราและมีเป้าหมายเดียวกับเราไปนานๆ
ลองนึกดูครับว่า แต่ละคนเกิดมา ถูกเลี้ยงดูไม่เหมือนกัน ประสบการณ์ไม่เท่ากัน มีความคิดที่แตกต่างกัน และ ความสามารถในการวิเคราะห์หรือควบคุมอารมณ์ตัวเองก็ไม่เท่ากัน ดังนั้นเป็นไปไม่ได้เลยที่คนอื่นเขาจะคิดดี ทุ่มเทกับงาน และอยากสละทุกอย่างเพื่อบริษัทของคุณเหมือนแบบที่คุณทำ
หัวใจสำคัญของผู้นำก็คือ ความสามารถในการดูแล วางแผนการทำงานของทีม เข้าใจ แก้ไขปัญหา และเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับลูกทีมได้
ในจุดนี้ผมคิดว่าผู้นำจะต้องอาศัยประสบการณ์ในการทำงานพอสมควรเลยครับ ที่จะสามารถดูแลและคอยแก้ไขปัญหาให้กับลูกทีมได้
“หากทุกคนยังใหม่ ผู้นำก็พึ่งเรียนจบ ลูกทีมก็พึ่งเรียนจบ พอเจอเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิด ไม่เหมือนในตำรา หรือตอนฝึกงาน ก็อาจจะมืดแปดด้านกันได้เลยทีเดียว”
ถ้ามีคนถามว่า “งั้นต้องทำงานกี่ปีหละถึงจะออกมาทำงานของตัวเองได้”
ผมขอตอบว่า “ประมาณซัก 2ปีเป็นอย่างน้อย +/- จะมากกว่าหรือน้อยกว่า อยู่ที่ความพร้อมหลังจากเรียนรู้จากนั้นๆเลย และ ต้องเลือกบริษัทและตำแหน่งที่เราสามารถแสดงศักยภาพและเติบโต เพื่อมีทีมงานให้สามารถทดลองดูแลได้เร็วก็จะยิ่งดี”
- ระบบ Seniority (ระดับความอาวุโส) ในไทย
หากเรามีอายุ และประสบการณ์ทำงานที่มากขึ้นไปเรื่อยๆ จะเป็นการง่ายมากกว่าที่จะสร้าง Connection ที่มีคุณภาพใหม่ๆ มากยิ่งขึ้นไปอีก
ประเทศไทยหรือประเทศในโซนเอเชียของเราส่วนใหญ่ยังอยู่กับ “การเคารพให้เกียรติผู้อาวุโส” ไม่เว้นแม้แต่กับโลกของธุรกิจ ซึ่งคนที่มีชื่อเสียงและอาวุโสในวงการธุรกิจก็จะได้รับการยอมรับมากกว่า
รวมไปถึงเรื่องสำคัญในการบริหารคนด้วยเช่นกัน เมื่อเทียบกับชาติอื่นๆ คนไทยส่วนใหญ่อาจจะยังยึดติดกับเรื่องของอายุของคนมากกว่าความสามารถ ซึ่งก็ไม่ได้แปลกอะไร เพราะเป็นวัฒนธรรมและเป็นสิ่งที่พ่อแม่ของเราสั่งสอนกันมาตลอด
ซึ่งข้อดีของเรื่องระบบ seniority น่าจะเป็นเรื่องการความอ่อนโยน ความเคารพ การให้เกียรติต่อบุคคลอื่นๆ ทำให้ประเทศไทยได้รับฉายาว่า Land of Smile (เมืองแห่งรอยยิ้ม) ซึ่งพื้นฐานความคิดแบบนี้ ต่างชาติส่วนใหญ่อาจจะอิจฉาเรากันมากๆเลยด้วยซ้ำ
แต่ถ้าพูดถึงเรื่องงานหรือธุรกิจ ระบบSeniority ผมจะขอพูดถึงเรื่องเดียว คือการคุมทีมงาน ซึ่งถ้าเราเป็นนักศึกษาจบใหม่ หรือทำงานได้เพียงไม่นาน อายุของเราก็อาจจะไม่มากพอนัก ที่จะไปสั่งพนักงานบางคนที่อาจจะมีความคิดในใจเช่นว่า “เราอายุมากกว่าคุณ คุณมาชี้สั่งเราแบบนั้นได้ยังไง?” ซึ่งปัญหาที่อาจจะตามมาได้นั้นก็อาจจะเป็นเรื่องของการลาออก แล้วเราต้องหาคนใหม่ ซึ่งไม่รู้ว่าคนใหม่จะเป็นแบบนี้อีกหรือปล่าวเลย
- การรู้จักบริหารเวลา
การได้ทำงานกับองค์กร และ มีหัวหน้าที่สามารถการตั้งเป้าหมาย ต่อวัน ต่อเดือนได้อย่างเหมาะสม ทำให้เราได้ฝึกฝนความสามารถในการบริหารเวลาของเราได้ ในหลายๆด้าน
ซึ่งจะแตกต่างกับอาชีพ Freelance ที่จะต้องคอยควบคุมเวลาของตัวเอง อาจจะทำให้บางคนเสียการควบคุมเรื่องการเวลาการทำงาน อาจทำให้เราเป็นคนที่จัดการเวลาตัวเองได้ไม่เหมาะสมในโลกธุรกิจด้วยเช่นกัน
หรือแม้การทั่งการเป็นหัวหน้าคน เราจะต้องจัดการเวลาของทีมงานและงานที่สั่งไปด้วยเช่นกัน ถ้าเราไม่มีประสบการณ์เหล่านี้แล้ว อาจจะทำให้จัดการเวลาของคนทั้งทีมล้อเหลวก็เป็นได้
สำหรับธุรกิจแล้วเรื่องของ “เวลา” เป็นสิ่งที่สำคัญมาก อย่างที่ผมได้กล่าวไปตั้งแต่ต้นว่า การทำธุรกิจที่ดีไม่ใช่การดำเนินกิจการไปเพียงคนเดียว แต่ยังมีอีกหลายคนที่เข้ามาเกี่ยวข้อง”
และหากพลาดในเรื่องของเวลา ทุกอย่างอาจจะพังลงเอาได้ ซึ่งไม่ใช่เพียงแค่ในเรื่องของเนื้องานเพียงอย่างเดียว แต่เวลายังเป็นในเรื่องของความเชื่อมั่นในตัวธุรกิจและตัวคุณเองอีกด้วย
ซึ่งจุดนี้ผมคิดว่าไม่ว่าจะเป็นการทำงานในรูปแบบของ Freelance ก็ดี หรือจะเป็นผู้ประกอบก็ดี เรื่องของการบริหารเวลาให้ลงตัวคือหัวใจสำคัญมากเลยทีเดียว
- เงินทุน และ งบประมาณ
สำหรับข้อนี้ บางคนก็ไม่มีปัญหาเลยเนื่องจากมีเงินเก็บและทรัพทย์สินเยอะอยู่แล้ว หรืออาจจะมีพ่อแม่สนับสนุนเรื่องเงินมาโดยตลอด
แต่สำหรับหลายๆคน ข้อนี้น่าจะเป็นหัวใจสำคัญของการดำเนินต่อของธุรกิจก็เป็นได้
เงินทุนสำหรับการจ้างพนักงานที่เก่งๆมาร่วมงาน, ค่าเช่าออฟฟิส, พื้นที่ขายของ, ค่าใช้จ่ายในการ outsource, ค่าสต๊อคสินค้า, และอื่นๆ เป็นสิ่งที่สำคัญมากที่จะต้องมีเงินเย็นเผื่อเหลือไว้อย่างน้อยๆ 3-6เดือน เพื่อความปลอดภัยมั่นคงต่อธุรกิจกันเลยทีเดียว
อย่างที่ได้กล่าวมาทั้งหมดนั้น ผมอาจจะยังไม่สนับสนุนให้เหล่านักศึกษาจบใหม่หรือเพิ่งได้เข้าทำงานที่ยังไม่ได้สั่งสมประสบการณ์งานจริงมามากเพียงพอ ลาออกมาทำธุรกิจของตัวเอง
เพียงแต่อยากจะให้แง่คิดว่า ในโลกของธุรกิจ มองดูจากตำรา หรือจากผู้ที่ประสบความสำเร็จแล้วอาจจะสวยหรู แต่ในโลกของความจริงแล้ว โลกของธุรกิจเต็มไปด้วยหลุมพรางทั้งสิ้น
หากยังไม่พร้อม หากยังไม่มีประสบการณ์ก็จะติดกับดัก ตกหลุมพราง ล้มเหลวเอาได้ง่ายๆครับ
แต่ก็แน่นอน ถ้าคุณยืนยันว่ามีไฟ อยากทำธุรกิจนึงมากๆ และต้องทำตอนนี้เลย ก็ลองคำนวนโอกาสความเสี่ยง และวางแผนธุรกิจดีๆ ถ้าล้มแล้วต้องรีบลุกขึ้น และเดินต่อให้ได้
ยังไงก็ตาม ขอให้ทุกคนประสบความสำเร็จกับทุกอย่างที่จะทำนะครับ
ถ้าคุณคิดว่ามีเหตุผลข้ออื่นๆอีก Comment ใต้โพสนี้เลย?
ความเห็นล่าสุด